Rituelen beheersen dictee

De deelnemers aan het jaarlijkse goededoelendictee van het Cobbenhagenlyceum in Tilburg werden om de oren gemept met moeilijke taalthema’s, die auteur Corné van Doorn in elkaar had gevlochten tot een dictee met een ongebruikelijke, maar spannende inhoud.

De twee deelneemsters in de jeugdcategorie konden er wel om lachen.

Tilburg 2018

Bezorgde blikken bij de deelnemers tijdens de behandeling van de tekst.

Tekst en foto’s: Huib Boogert

De wereld lijkt ervan aan elkaar te hangen: rituelen! De katholieke kerk heeft er een handje van. De discojeugd dompelt zich erin onder. Sporters slaan kruisjes of dansen de haka. En voor Alpe d’HuZes-deelnemers is appen en sms’en een soort cult-rite.

De deelnemers aan het jaarlijkse goededoelendictee van het Cobbenhagenlyceum in Tilburg (donderdag 22 maart) hebben het geweten! Ze werden links en rechts om de oren gemept met moeilijke taalthema’s, die auteur Corné van Doorn in elkaar had gevlochten tot een dictee met een ongebruikelijke, maar spannende inhoud.
Het dictee werd gehouden op de dag na de gemeenteraadsverkiezingen. Gepensioneerd leraar Nederlands Corné sprak van ‘de Dag van de Versnippering’ en voegde daaraan toe, dat versnippering altijd een tegengestelde onderstroom kent, namelijk de hang naar verbinding. “Daarvoor gebruikt de mens rituelen. Daarom heb ik dát als thema voor dit dictee gekozen”.

Tilburg 2018

Auteur Corné van Doorn

Alpenbeklimming
Het goede doel van het Cobbenhagenlyceum van dit jaar zijn de vrijwilligers van de school (leerlingen, personeel), die dit jaar de Alpe d’Huez zullen gaan befietsen. Gebruikelijk is, dat de dicteedeelnemers in Tilburg een klein bedrag betalen voor elke foutspelling, met een eindmaximum van 12,50 euro. In een woord vooraf nodigde schooldirecteur Ronald Verschuren de deelnemers dan ook als volgt uit voor het opnemen van de pennen: “Doe je best om zo veel mogelijk fouten te maken”. Achteraf bekende hij: “Ik had na de eerste zin al kunnen stoppen. Toen zat ik al aan het maximum …”.

Indrukwekkend
Een indrukwekkend relaas over het fenomeen Alpe d’HuZes en de strijd tegen kanker kwam van leerling Glenn Dekker, havo 5, die in 2016 de Mont Ventoux al bedwong en nu de Alpe d’Huez wil onderwerpen. Met vier beklimmingen op één dag wil hij 1000 euro ophalen. “De reden: ik ben drager van een overdraagbare kanker. Ik ben zelf niet ziek, maar ik kan de ziekte te zijner tijd wél doorgeven aan volgende generaties. Preventieonderzoek is dus mijn voornaamste doel”.

HB

Sommige deelnemers moesten constateren dat het dictee moeilijker was dan zij hadden verwacht.

Ratjetoe
De dicteetekst zelve was een ratjetoe van bekende en minder bekende woorden die Corné van Doorn de deelnemers door de strot duwde. Velen haalden semiwanhopig de schouders op bij opgaven als voorgeborchte, godslamp, conopeum en ciborie. Ook shishalounges, synesthesie, haka en stroboscopische kwamen langs. Er werd gegokt als in een casino…

Het vaakst werd het woord grimoires fout geschreven. Het was waaghalzerij van de auteur om dit woord in een dictee te droppen. Immers, het komt in geen enkel woordenboek voor. Maar Corné had zijn huiswerk goed gedaan: veel West-Europese talen kennen het woord, krek eender gespeld. En wat de etymologie betreft: volgens de Engelstalige Wikipedia is de term afgeleid van het Franse woord ‘grammaire’, dat in het Oudfrans stond voor ‘alle in het Latijn geschreven boeken’.

Tilburg 2018

Isabella Olesen won in de categorie jeugd.

Gastvrijheid
De opbrengst van het dicteeritueel voor het goede doel beliep een bedrag tussen de 500 en 1000 euro. Immers, vrijwel alle 80 deelnemers deden alsof ze de mac-waarde hadden gehaald: de maximaal aanvaardbare (fout)concentratie. Waar het Cobbenhagenlyceum altijd weer in uitblinkt, is gastvrijheid. Vroegarriveerders behoeven niet buiten te wachten, maar worden door organisator de heer M. van Iersel gastvrij binnengehaald en naar een warme plek geloodst. Verder zijn hapjes en drankjes heel de avond gratis. Dan is een royale bijdrage voor het Cobbenhaagse Alpe d’HuZes-goede doel wel op zijn plaats….

Ik zou haast schrijven, dat dan de uitslag niet meer zo belangrijk is. En zo is het eigenlijk ook. Maar vooruit, voor de statistici: hierbij de einduitslag met de best geklasseerden.

Tilburg 2018

Rein Leentfaar (r) neemt zijn trofee in ontvangst.

Uitslagen
Categorie leerlingen: 1. Isabella Olesen (er waren maar twee deelnemers)

Categorie oud-leerlingen en liefhebbers: 1. Albert Putman, 2. Daphne van Duin, 3. diverse personen ex aequo.

Categorie specialisten: 1. Rein Leentfaar, 2. Frank Denys, 3. ex aequo Rien Wisse, Huib Boogert, Robert Joosen,  6. Randy van Halen, 7. Christiane Adams, 8. Jozef Lamberts.

2 reacties

  1. Mooi verslag, Huib!
    Terzijde: cultrite (in dictees geen koppelteken), macwaarde (VD, letterwoord, geen koppelteken) en Robert Joosen (niet: Joosten, in Oostvoorne was het wel: Astrid Joosten) …

  2. En voor de volledigheid de tegenwoordige betekenis van grimoires: instructieve handboeken om kwalen te genezen en amuletten en talismannen te fabriceren, op een verplichte locatie en met voorgeschreven accessoires. Zo, pfff!